Patty van Delft

Gefeliciteerd! Jouw verhaal waar je maanden op hebt zitten ploeteren is eindelijk af! De eerste stap is gezet, maar wat nu? Wil je het manuscript insturen om te kijken of jouw verhaal een echt boek kan worden? Dan is deze blog voor jou! Lees verder voor tips die de kans verkleinen dat jouw verhaal direct wordt afgewezen.

Goed om te weten

Schrijven is een ambacht en niet iedereen kan het. Het is dus goed om jezelf af te vragen of je puur voor je eigen plezier schrijft of dat je er echt iets mee wilt. Een boek uitgeven klinkt natuurlijk erg tof, maar het is hard werken en de kans dat je doorbreekt is erg klein.

Ook is het belangrijk om te beseffen dat het uitgeven van een boek pas het begin is. Hierna zul je er namelijk met behulp van promotie voor moeten zorgen dat jouw boek ook gelezen wordt. Vind je dat niet erg en ben je bereid je handen uit de mouwen te steken om jouw droom uit te laten komen? Lees dan door!

Slush Pile

De meeste Nederlandse en Vlaamse uitgeverijen krijgen erg veel manuscripten binnen die ze onmogelijk allemaal uit kunnen geven. De stapel (ongevraagd) ingestuurde manuscripten wordt een Slush Pile genoemd. Het kan dan ook lang duren voordat je iets hoort nadat je jouw manuscript hebt ingestuurd en de kans op afwijzing is groot. Om ervoor te zorgen dat jouw boek kans maakt om uitgegeven te worden zijn er een aantal belangrijke punten die je na moet lopen voordat je het manuscript instuurt.

Is dit het beste wat je kunt opleveren?

Om deze vraag te kunnen beantwoorden moet je even goed nadenken. Een verhaal schrijven is één, een manuscript opleveren aan een uitgeverij is iets anders. Een zeer groot percentage van ingestuurde manuscripten staat nog vol met taal- en stijlfouten. Deze manuscripten worden zonder pardon aan de kant geschoven. Om ervoor te zorgen dat dit niet met jouw verhaal gebeurt, heb ik een aantal tips voor je.

Voorbereiden

Een goede voorbereiding is het halve werk. Zoek bijvoorbeeld naar schrijftips en de meest gemaakte schrijffouten in een verhaal. Hiermee kun je alvast kijken of je niet in bekende valkuilen bent gestapt en kun je jouw manuscript nog aanpassen. Een andere tip is om het “Handboek voor schrijvers” van Maaike Molhuysen en Louis Stiller aan te schaffen. Dit boek staat boordevol tips voor beginnende schrijvers, van het schrijven van een verhaal tot het zoeken naar een uitgeverij. Investeer in jezelf als auteur! Doe mee aan workshops, ga een cursus volgen en/of registreer je op een schrijversplatform om jezelf te verbeteren met de hulp van andere (aspirant-)schrijvers. Voorbeelden hiervan zijn: Webtales, WriteHistory en Schrijvenonline.

Nalezen

Lees je verhaal een aantal keer goed door en vraag jezelf af of het overeenkomt met de boeken die je normaal gesproken leest. Hierbij hebben we het niet over het verhaal zelf, maar de stijl. Vertel je het verhaal of neem je de lezer echt mee, laat je de lezer het verhaal beleven? Bevat het verhaal infodump, (te veel informatie achter elkaar) verander dit dan. Kijk ook kritisch naar je zinnen. Het leest vervelend als je te lange zinnen maakt of als veel zinnen in een alinea op dezelfde manier zijn opgebouwd. (Denk aan te vaak een zin met hetzelfde woord beginnen, gebruik maken van “en toen… en toen” en veel zinnen na elkaar beginnen met onderwerp (persoon) en persoonsvorm.)

Herschrijven en verbeteren

Nadat je je verhaal goed hebt doorgelezen ga je herschrijven. Kijk wat er nog beter kan en haal er zoveel mogelijk fouten uit. Maak ook eens een lijstje met woorden die je graag en veel gebruikt en zoek hier synoniemen voor of haal er een aantal weg. Iedereen heeft lievelingswoordjes, dus zorg ervoor dat deze je verhaal niet gaan overheersen. Schrijven is schrappen; wat geen functie heeft kan weg. Kijk ook goed naar de zinsbouw en pas deze aan waar dat nodig is.

Proeflezers

Proeflezers zijn erg belangrijk voor een schrijver. Zij lezen het verhaal alsof het al een boek is en kunnen je veel vertellen over de spanningsboog, de personages en het plot. Ook vinden ze vaak foutjes waar je zelf overheen hebt gelezen. Vraag dus een aantal mensen om jouw verhaal te lezen en hier op- en aanmerkingen op te geven. Belangrijk: vraag ze eerlijk te zijn en neem hun kritiek serieus!

Commentaar verwerken

Vervolgens ga je het commentaar van jouw proeflezers verwerken. Bekijk waar je wat mee kan en waarmee niet. Het blijft tenslotte jouw verhaal. Maar denk goed na over het commentaar dat je krijgt, ook al ben je het er in de eerste instantie misschien niet mee eens. Zet jouw trots opzij en probeer er open naar te kijken.

Herschrijven en verbeteren deel 2

Nu volgt de tweede herschrijfronde. Verbeter het verhaal aan de hand van het commentaar van jouw proeflezers en ga nog eens op zoek naar foutjes die er bij de eerste ronde doorheen zijn geglipt. Print je verhaal eventueel uit, dat leest vaak toch anders dan op de computer.

Op zoek naar een uitgeverij

Weet je zeker dat je manuscript klaar is? Ga dan op zoek naar een uitgeverij!

Let hierbij op een aantal punten:

• De uitgeverij geeft boeken uit in het genre waarin jouw manuscript past. Het heeft bijvoorbeeld weinig zin om een fantasyverhaal naar een uitgeverij te sturen die gespecialiseerd is in biografieën.
• Ze hebben geen manuscriptstop en je mag dus insturen. (Insturen tijdens een stop werkt averechts.)
• De uitgeverij werkt op een manier die jou bevalt. (Hierbij kun je kijken naar de schrijvers die ze vertegenwoordigen, de voorwaarden die ze hanteren voor het uitgeven van een boek en eventueel inlichtingen vragen bij auteurs die je kent en die bij deze uitgeverij zijn aangesloten.)

Vervolgens kijk je naar de voorwaarden die ze stellen voor het insturen van een manuscript. Sommige uitgeverijen willen alleen de eerste 50 pagina’s, een bepaald lettertype of accepteren alleen fysiek ingestuurde exemplaren.

Kosten

Steeds vaker worden er bepaalde kosten berekend voor het beoordelen van een manuscript.

Dit heeft een aantal redenen:

• Een manuscript beoordelen kost tijd, zeker nu er zoveel mensen manuscripten insturen en tijd is nu eenmaal geld. Mensen werken niet voor niets.
• Bij de kosten zit vaak een rapport inbegrepen. Hierdoor krijg je een beeld van wat er wel/niet goed is aan jouw manuscript en waar je eventueel nog aan moet werken om het verhaal gereed te maken voor publicatie.
• Het is een extra drempel om ervoor te zorgen dat niet iedereen zijn of haar manuscript zomaar instuurt. Een eerste filter dus om de zogenaamde Slush Pile enigszins behapbaar te houden.

Nadeel hiervan is dat je geld uitgeeft voordat je weet of je verhaal wel wordt uitgegeven, maar het voordeel is dat een uitgeverij die kosten berekent voor een beoordelingsrapport, echt goed naar je manuscript kijkt en vaak met interessante tips komt!

Steek tijd in een goede synopsis en biografie

De meeste uitgeverijen willen behalve (een gedeelte van) het manuscript ook een synopsis en een biografie ontvangen. Steek hier voldoende tijd in want dit is het eerste wat gelezen wordt! Het is jouw visitekaartje als het ware. Een synopsis is een beknopte samenvatting van het verhaal. Maak die boeiend genoeg zodat mensen het manuscript willen lezen. Licht de belangrijkste personages uit en de verhaallijn. Je mag hierin ook het plot verraden. Zorg er bij je biografie voor dat je professioneel overkomt en vermeld hier ook een eventuele website of social media kanalen.

Tip: zoek op het internet naar “goede synopsis schrijven” om meer uitgebreide uitleg hierover te vinden.

Keuzes maken

“Spreid je kansen” is een veel gehoorde uitspraak. Hoewel het verstandig is om niet alles in te zetten op één uitgeverij, is het niet slim om je manuscript naar tien uitgeverijen tegelijk te sturen. Beter is om er voorlopig twee of drie uit te kiezen die jouw voorkeur hebben. Als je wordt afgewezen kun je de redenen bekijken en het manuscript eventueel aanpassen voordat je het opnieuw probeert.

Geduld en doorzettingsvermogen

Als je het manuscript heb ingestuurd is het afwachten geblazen. De stapel manuscripten die liggen te wachten om beoordeeld te worden is hoog, daarom kan het een tijdje duren voordat je aan de beurt bent. In de tussentijd kun je natuurlijk verder schrijven of, als je dat nog niet hebt gedaan, alvast een website en sociale media kanalen opzetten die jou als schrijver belichten. Hiermee kun je alvast lezers aantrekken die jouw boek straks misschien wel willen kopen en zet je jezelf op de kaart als schrijver.

Afgewezen? Kijk naar de reden of het leesrapport! Verbeter je manuscript en probeer het opnieuw of zoek een andere uitgeverij. Geef niet te snel op, maar wees wel realistisch.

Heel veel succes!

Liefs, Patty